Przygotowując umowę do stosowania w obrocie z konsumentami, trzeba zwrócić szczególną uwagę, aby nie zawierała ona tzw. klauzul abuzywnych. Mowa m. in. o takich postanowieniach, które nakładają na konsumentów dodatkowe, niewynikające z obowiązujących przepisów prawa obowiązki. O zagrożeniach z tym związanych, dowiedziała się w minionych latach w szczególności branża e-commerce, ale nie tylko. W dawnym stanie prawnym funkcjonował rejestr klauzul niedozwolonych, w którym znajdziemy kilka tysięcy postanowień, co do których uznano, iż naruszają zbiorowe interesy konsumentów.
Aktualnie za użycie klauzuli niedozwolonej nie grozi nam już wpis do rejestru. W takich przypadkach Prezes UOKiK może natomiast nałożyć karę, i to niemałą.
Tego typu sytuacja miała miejsce w przypadku poznańskiej spółki 3DOM. Deweloper realizujący m.in. inwestycję Strzeszyn Park przy ul. Fieldorfa w Poznaniu został ukarany przez Prezesa UOKiK w kwocie 157 506 zł. Jak uznał Prezes UOKiK – „Deweloper wykorzystywał swoją pozycję i narzucał konsumentom niekorzystne dla nich warunki”.
Zastrzeżenia UOKiK wzbudziły przede wszystkim 3 zapisy stanowiące, że:
- zmiana powierzchni mieszkania w granicach do 2 proc. jego wielkości wpisanej w umowie nie wpływa na rozliczenia, co skutkowałoby tym, że w przypadku gdyby powierzchnia lokalu okazałaby się mniejsza, kupujący i tak byłby zobowiązany do zapłacenia wyższej ceny,
- kara za opóźnienie może wynieść maksymalnie 5 proc. wartości mieszkania, co z kolei oznacza, że developer poniósłby takie same konsekwencje, niezależnie od tego, czy budowa opóźniłaby się o 100 dni, czy o 2 lata,
- klienci udzielali deweloperowi pełnomocnictw do głosowania w sprawie korzystania z nieruchomości wspólnej, w tym podziału i łączenia lokali. W efekcie spółka 3DOM mogłaby decydować o wielu ważnych sprawach, np. zmieniać przeznaczenie lokali lub pomieszczeń przynależnych. Nie zawsze w zgodzie z interesem danego konsumenta.
Oprócz poniesionej kary 160 000 zł, developer musi wysłać do wszystkich klientów listy polecone z informacją, iż zakwestionowane klauzule zostają potraktowane jakby w ogóle nie było ich w umowie. Decyzja jest nieprawomocna. W ciągu miesiąca od jej doręczenia 3Dom może się odwołać do sądu.
Przygotowując umowę, warto zadbać o jej jakość. W szczególności w branży e-commerce, należy pamiętać, że np. regulamin sklepu internetowego, czy regulamin serwisu internetowego to również warunki umowne. Jak widać, warto zadbać o to, by wszelkie umowy, w tym regulaminy, nie zawierały niedozwolonych postanowień umownych, potencjalnie naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Cały komunikat dotyczący opisanej sprawy możemy znaleźć na stronie UOKiK: https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=15620