Konkursy w sklepach internetowych

Gra losowa a konkurs

Kwestia rozważenia formy konkursu ma istotne znaczenie z prawnego punktu widzenia, ponieważ to od niej zależy zastosowanie odpowiednich przepisów. Jeśli o wyniku akcji promocyjnej, choćby pośrednio, decyduje element losowości (przypadku), to akcja może zostać uznana za grę o charakterze losowym w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych. Zatem np. sformułowanie „spośród wszystkich biorących udział w konkursie zostaną rozlosowane nagrody” spowoduje, że podmiot organizujący taką akcję promocyjną, zobowiązany będzie do wypełnienia szeregu obowiązków wynikających z ustawy o grach hazardowych. Aby mieć pewność, że planowany w e-sklepie konkurs nie spełnia przesłanek gry hazardowej, warto porównać jego założenia z art. 2 ust. 1 zd. 1 ustawy, który definiuje pojęcie gier losowych:

Grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin.

Dalsza część przytoczonego przepisu zawiera wyliczenie gier losowych wraz z ich opisami. Jeżeli konkurs spełnia przesłanki gry hazardowej, a tym samym podlega przepisom ustawy o grach hazardowych, wówczas podmiot organizujący musi sporządzić projekt regulaminu konkursu. Taki projekt podlega zatwierdzeniu przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych zgodnie z art. 60 ust. 1. Wytyczne, które muszą spełniać regulaminy zawarte są w art. 61 wspomnianej ustawy.

Dlatego organizator, aby uniknąć szeregu formalności związanych z koniecznością stosowania przepisów ustawy o grach hazardowych, powinien określić jego warunki w taki sposób, aby jego wynik nie zależał wyłącznie od przypadku, np. poprzez wskazanie, że konkurs wygra „najlepsze zgłoszenie wybrane przez jury”.

Regulamin

Po upewnieniu się, że organizowany konkurs nie spełnia przesłanek gry losowej należy pamiętać o pozostałych przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Konkurs przeprowadzany za pośrednictwem Internetu stanowi świadczenie usługi drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Dlatego podmiot przeprowadzający taki konkurs zobowiązany jest do podania wszystkich informacji wskazanych w ustawie. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, usługodawca (w omawianym przypadku – organizator konkursu) ma obowiązek sporządzenia regulaminu oraz udostępnienia go usługobiorcy, a więc osobie biorącej udział w konkursie, przed zawarciem umowy o świadczenie usług. Regulamin taki określa w szczególności rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną oraz warunki ich świadczenia.

Do najważniejszych kwestii, jakie muszą być uregulowane w regulaminie konkursu należą:

• informacje o organizatorze (dokładne dane firmy),

• czas trwania,

• zasady wzięcia udziału w konkursie,

• nagrody,

• zasady wyłaniania zwycięzców,

• sposób i czas przekazania nagród,

• tryb postępowania reklamacyjnego.

Regulamin nie może zawierać niedozwolonych postanowień umownych, czyli takich klauzul, które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy i które nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie. Będą to np. postanowienia przyznające organizatorowi uprawnienie do dokonywania dowolnych zmian w regulaminie w trakcie trwania konkursu czy wyłączające lub ograniczające prawo do składania reklamacji związanej z uczestnictwem w konkursie.

Ochrona danych osobowych

Ponadto organizowanie konkursu wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych, co pociąga za sobą konieczność właściwego ich zabezpieczania oraz obowiązki informacyjne wskazane w art. 24 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. Przeprowadzanie konkursów może się również wiązać się z koniecznością zgłoszenia zbioru danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych.

Podatek od nagród

Wydając nagrodę laureatowi konkursu, po jego stronie powstaje przychód i co do zasady obowiązek zapłaty podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych zwolnieniu podlega:

wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty
760 zł (...)

Zatem w przypadku, gdy wartość nagrody pieniężnej przekracza kwotę 760 zł, organizator konkursu jest zobowiązany do poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% nagrody (zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 wspomnianej ustawy), a więc najczęściej pomniejsza wypłacaną kwotę o kwotę wypłacanego podatku.

Nieco inaczej sytuacja kształtuje się w przypadku nagrody niepieniężnej o wartości wyższej niż 760 zł, gdyż zgodnie z art. 41 ust. 7:

(...) podatnik jest obowiązany wpłacić płatnikowi kwotę zaliczki lub należnego zryczałtowanego podatku przed udostępnieniem wygranej (nagrody) (...)

Zgodnie z powyżej przytoczonym przepisem osoba, która wygrała taki konkurs zobowiązana jest do zapłaty podatku płatnikowi (organizatorowi) przed wydaniem nagrody. Kwota należnego podatku zależy od wartości rynkowej wydawanej nagrody. Z tego powodu wskazane jest, aby organizator  konkursu posiadał odpowiednią dokumentację potwierdzającą nabycie nagrody lub uwzględnił jej rynkową wartość w postanowieniach regulaminu. Jak nietrudno zauważyć, obowiązek zapłaty podatku może okazać się dużym obciążeniem dla zwycięzcy. Z tego powodu organizatorzy konkursów często, ze względów wizerunkowych, pokrywają koszty podatku poprzez dodanie do nagrody rzeczowej nagrody pieniężnej w wysokości stanowiącej równowartość należnego zryczałtowanego podatku. Wówczas w regulaminie powinna znaleźć się klauzula określająca, że obok nagrody rzeczowej zwycięzca otrzyma także dodatkowo odpowiednią kwotę pieniężną, która zostanie wydana i równocześnie pobrana od zwycięzcy w celu odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego.

Ze względu na swoją popluarność, zasięg i bezpłatność, zorganizowanie konkursu na stronie serwisu społecznościowego Facebook może okazać się bardzo korzystnym rozwiązaniem dla podmiotu prowadzącego e-sklep. Może pomóc w budowaniu zaangażowania klientów w rozwój marki, pozyskaniu nowych klientów, czy zwiększeniu rozpoznawalności sklepu. Należy jednak pamiętać, że będąc użytkownikami Facebooka, musimy respektować nie tylko przepisy prawa powszechnie obowiązującego, ale również postanowienia regulaminu serwisu.

W Regulaminie usługi Strony na Facebooku w pkt. III „Funkcje na stronach”, lit. E „Promocje”  ust. 1 określono, iż organizator odpowiada za zgodną z prawem obsługę promocji (np. konkursu lub loterii), w tym za:

- oficjalny regulamin,

- warunki oferty i wymagania wstępne (np. ograniczenia dotyczące wieku i miejsca zamieszkania),

- zgodność z przepisami i warunkami dotyczącymi nagród oferowanych w ramach promocji (np. zarejestrowanie promocji i uzyskanie wszelkich obowiązkowych zezwoleń).

Zgodnie z ustępem 2 omawianego postanowienia, regulamin stworzony na potrzeby konkursu organizowanego na Facebooku, musi zawierać dodatkowo następujące zapisy:

- pełne zwolnienie serwisu Facebook z odpowiedzialności przez każdego uczestnika,

- informację, że promocja nie jest w żaden sposób sponsorowana, popierana ani przeprowadzana przez serwis Facebook ani z nim związana.

Ważna kwestia poruszona jest także w kolejnym ustępie :

Do przeprowadzania promocji nie można wykorzystywać prywatnych osi czasu ani połączeń ze znajomymi (np. niedozwolone jest stosowanie rozwiązań typu „udostępnij na swojej osi czasu, aby wziąć udział w promocji”, „udostępnij na osi czasu znajomego, aby uzyskać dodatkowe udziały w promocji” czy „oznacz znajomych w tym poście, aby wziąć udział w promocji”).
Należy zatem pamiętać, że w przeprowadzanym konkursie warunkiem udziału nie może być udostępnienie danej treści na osi czasu uczestnika, gdyż może wiązać się to z takimi konsekwencjami, jak np. zablokowaniem strony sklepu na portalu Facebook.

Jak zostało wskazane, przeprowadzenie konkursu wiąże się również z przetwarzaniem danych osobowych uczestników, w związku z czym należy uczynić zadość wszystkim wskazanym obowiązkom informacyjnym wymienionym w pkt II lit. C regulaminu serwisu Facebook:

W przypadku zbierania bezpośrednio od użytkowników informacji ich dotyczących i należących do nich treści administrator strony ma obowiązek wyraźnego poinformowania, że to on (a nie serwis Facebook) gromadzi te dane, opublikowania informacji na temat zbieranych informacji i treści oraz uzyskania zgody użytkowników na gromadzenie i wykorzystywanie tych danych. Bez względu na sposób uzyskiwania informacji o użytkownikach i treści należących do użytkowników administrator musi pozyskać odpowiednie zezwolenia na dalsze wykorzystanie tych danych.